Η εξελικτική πορεία από την χειρόγραφη υπογραφή στο blockchain.

Η χειρόγραφη υπογραφή

Διαχρονικά η χειρόγραφη υπογραφή (ή σφραγίδα ή σημάδι) διασφαλίζει:

• με την όποια ιδιαιτερότητά της / μοναδικότητά της, την ταυτότητα κάποιου (με ή χωρίς αποτύπωμα ή σφραγίδα ή σημάδι)
• την πατρότητα ενός υλικού αντικειμένου, π.χ. την σύνταξη ενός κειμένου, την αυθεντικότητα ενός πίνακα ζωγραφικής, ενός αντικειμένου ή νομίσματος (και φυσικά την καθαρότητα του πολύτιμου μετάλλου).
• Την αποδοχή κάποιου γεγονότος, π.χ. ομολογία αλλά και κάποιας οικονομικής συμφωνίας.

Η ανάγκη του έμπιστου τρίτου- Trusted Third Party (Ο Παλιός, ο Κεντροποιημένος)

• Ο αναλφαβητισμός και ως αποτέλεσμά του, οι  χειρόγραφες υπογραφές τύπου «Χ» δημιούργησαν την ανάγκη συνυπογραφής – μαρτυρίας (δηλαδή θεώρησης του «γνησίου του Χ») και από τρίτα άτομα κατ’αρχάς βεβαίως εγγράμματα ή και επι το ασφαλέστερον  από διακεκριμένο δημόσιο πρόσωπο π.χ. συμβολαιογράφο, αστυνομική αρχή ή ακόμη και τοπικό άρχοντα. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτή είναι η  αρχέγονη εμπλοκή ενός εμπίστου τρίτου.
• Η  καθημερινότητα όμως γίνεται  πολυπλοκότερη και οι συναλλαγές γίνονται πλέον σημαντικού οικονομικού μεγέθους, οπότε προκύπτει η ανάγκη της ενίσχυσης του ειδικού βάρους της υπογραφής ώστε αυτή να μην μπορεί να αμφισβητηθεί ως προς τη γνησιότητά της στα δικαστήρια της εποχής. Ο τοπικός άρχοντας παρέχει την υπηρεσία (ως τρίτος) με το αζημίωτο φυσικά.

Είναι φανερό ότι ο άρχοντας για να είναι αποδεκτός και από τους δύο συναλλασσόμενους δεν είναι δυνατόν να είναι «φίλος» μόνον του ενός και συνεπώς ενεργεί ως «έμπιστος τρίτος».

Δεν θα παραβλέψουμε να παρατηρήσουμε ότι το φυσικό χρήμα το έχει εκδώσει ένας άλλος επίσης «έμπιστος τρίτος», που είναι αποδεκτός και από τους δύο συναλλασσόμενους.

Όμως οι συναλλαγές μεγαλώνουν, επιταχύνονται και περνούν τα σύνορα των χωρών της εποχής. Τα χρυσά νομίσματα, με ίδια (εσωτερική) αξία, έχουν το μειονέκτημα του βάρους και της επίφοβης μεταφοράς. Μετά τις εφευρέσεις της τηλεφωνίας εμφανίζονται και οι πρώτες άυλες μεταφορές χρημάτων μεταξύ εμπορικών Τραπεζών, που φυσικά καταγράφονται σε σχετικό λογαριασμό με την (κατά περίπτωση) άλλη Τράπεζα.

Υπάρχει λοιπόν επιτακτικότερη ανάγκη λόγω και του άυλου των χρηματικών μεταφορών ο «έμπιστος τρίτος» να γίνει κοσμοπολίτης και να παρέχει και υπηρεσίες εκκαθάρισης των απαιτήσεων ή υποχρεώσεων καθημερινά . Η προστασία του τοπικού νομίσματος είναι εκ των ουκ άνευ και οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών καλύπτουν πλήρως το κενό εξυπηρετώντας τις μεταφορές κεφαλαίων των Εμπορικών Τραπεζών των χωρών τους και φυσικά δημιουργώντας έναν έμπιστο τρίτο μεταξύ τους ώστε να εκκαθαρίζουν τις μεταξύ τους υποχρεώσεις. (π.χ. την ΒΙS - Βank of International settlements στην Ελβετία).

Όμως δεν επαρκεί αυτό, διότι οι παγκόσμιες ανάγκες για μεταφορά χρημάτων γιγαντώνονται.

Δημιουργούνται λοιπόν παράλληλα συστήματα μεταφοράς χρημάτων με κυριότερο μέχρι και σήμερα το SWIFT - Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (το 1992 από Εμπορικές Τράπεζες πάρα πολλών χωρών) όπου ο έμπιστος τρίτος αναγνωρίζεται (και αναγνωρίζει) από τις επιμέρους τράπεζες, που κάνουν διεθνείς μεταφορές χρημάτων.

Σημειώνουμε ότι παρόμοια όλα τα αγαθά, που έχουν εν τω μεταξύ γίνει άυλα (τιτλοποιηθεί) π.χ. οι έγχαρτες μετοχές είναι σε χέρια ενός έμπιστου τρίτου (στην Ελλάδα στο Κεντρικό Αποθετήριο Αξιών).

Συμπερασματικά,

Λογική συνέπεια των παραπάνω είναι ότι μεταξύ αγνώστων συναλλασσομένων, η όποια μη φυσική υπογραφή δεν μπορεί να υποκατασταθεί με «κάποια» ηλεκτρονική υπογραφή διότι αυτή δεν καλύπτει τις ως άνω ιδιότητες της φυσικής υπογραφής. Η μόνη δυνατότητα και δικλείδα ασφαλείας για «το καλό τέλος» μιας συναλλαγής μεταξύ αγνώστων χωρίς αμφισβητήσεις είναι η ύπαρξη ενός κεντρικού έμπιστου τρίτου. Είναι δε φανερό ότι ο ίδιος τηρεί και το «Βιβλίο με τις καθημερινές οικονομικές θέσεις (αγγλικά: LEDGER) των μελών της λέσχης του».

Με λίγα λόγια:

Για να στείλει ο Αντώνης χρήματα στο παιδί του τον Βασίλη που ζει στην Ιταλία, χρησιμοποιεί μια ελληνική τράπεζα, η οπόια ειδοποιεί για την μεταφορά την ιταλική τράπεζα. Η οποία κινεί την λογιστική εγγραφή που γίνεται κάπου στο Βέλγιο μέσω του SWIFT (= Ο έμπιστος Τρίτος), το οποίο δίνει τα χρήματα στην Ιταλική τράπεζα για να τα πάρει τελικά ο Βασίλης.

Είναι προφανές ότι ο Αντώνης δεν έχει πρόσωπο ή ότι η ηλεκτρονική του υπογραφή δεν έχει αξία, γιατί βέβαια δεν αναγνωρίζεται από την Ιταλική τράπεζα. Γι’αυτό λοιπόν, έχει εφευρεθεί ο έμπιστος τρίτος, εν προκειμένω το SWIFT.

Κείμενο: Γιώργος Κωνσταντόπουλος