Κάθε χρόνο δημοσιεύονται έρευνες που κατατάσσουν τα Ελληνικά πανεπιστήμια στα 500 ή στα 400 ή στα 300 κ.ο.κ. καλύτερα ιδρύματα του κόσμου. Άραγε, όμως, έχουμε εξαντλήσει τις δυνατότητες των ακαδημαϊκών μας ιδρυμάτων;
Είναι γεγονός, ότι η ελληνική κοινωνία έχει μία μακρά ιστορία στην ποιοτική μόρφωση των παιδιών της, και αν μη τι άλλο τα ελληνικά πανεπιστήμια στελεχώνονται από ακαδημαϊκό προσωπικό υψηλού επιπέδου. Τί γίνεται όμως όταν το πανεπιστημιακό περιβάλλον μολύνεται από τον ιδεοληπτικό παροξυσμό ολίγων πολιτικών και κατά φαντασίαν ιδεολόγων και όταν το πανεπιστήμιο καθίσταται άσυλο περιθωριακών στοιχείων και χώρος παράνομων συναλλαγών;
Το αποτέλεσμα είναι καθηγητές και φοιτητές να αισθάνονται ξένοι μέσα στο χώρο του πανεπιστημίου στον οποίο γνωρίζουν ότι βρίσκονται για να επιτελέσουν ένα αγαστό έργο και όχι για να κτίσουν πολιτικές καριέρες, να αποσπάσουν συνδικαλιστικούς επαίνους και να βροντοφωνάξουν επιχειρήματα για τη διατήρηση της στρεβλής αυτής κατάστασης.
Όταν σε χώρες του εξωτερικού όπως τις Η.Π.Α., το Ισραήλ και την Κίνα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα επιτελούν μεγάλο ερευνητικό έργο που διαμορφώνει το ραγδαίως μεταβαλλόμενο τεχνολογικό και επιστημονικό περιβάλλον, το μεγαλύτερο ακαδημαϊκό ίδρυμα της χώρας, το ΑΠΘ λεηλατείται από εξωπανεπιστημιακούς και μαστροπούς. Όταν τα πανεπιστήμια του Ισραήλ φιλοξενούν ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά προγράμματα για την καταπολέμηση του καρκίνου, τα δικά μας πανεπιστήμια φιλοξενούν τοξικομανείς, ναρκεμπόρους και κάθε λογής ‘εξέχουσα’ προσωπικότητα.
Βεβαίως, πρέπει να καταλάβουμε ότι το φυσιολογικό δεν είναι το χάος που επικρατεί στα πανεπιστήμιά μας, αλλά η έρευνα που συντελείται και η τάξη που επικρατεί στα πανεπιστήμια της αλλοδαπής.
Η μετάβαση από την κατάσταση της πλήρους αποσύνθεσης στη διεθνή ακτινοβολία απαιτεί ένα βασικό συστατικό: θέληση. Και λέγοντας θέληση, εννοώ την θέληση αφενός του πολιτικού κόσμου και αφετέρου της κοινωνίας για θεμελιώδεις και ριζικές αλλαγές. Όταν μέσα στο κοινοβουλευτικό περιβάλλον υπάρχουν φωνές που υποστηρίζουν ότι η παρούσα νοσηρή κατάσταση είναι και η φυσιολογική, αυτό υποδεικνύει ότι υπάρχει ένα τμήμα της ελληνικής κοινωνίας που αρνείται πεισματικά να ωριμάσει και να δει την αλήθεια κατάματα. Ότι, δηλαδή, το πανεπιστήμιο είναι ο ιερός χώρος μέσα στον οποίο διαπλάθονται επιστήμονες και εξάγονται ερευνητικά συμπεράσματα που μπορούν να αλλάξουν την ιστορία της επιστήμης, και όχι χώροι όπου συντελούνται κάθε είδους εγκληματικές ενέργειες.
Σαφώς, όμως, και το κράτος με τη σειρά του οφείλει να αυξήσει τις δαπάνες του προϋπολογισμού για την παιδεία. Διότι, το πανεπιστήμιο, προκειμένου να ανταπεξέλθει στις ανάγκες του, πρέπει να αντλήσει κεφάλαια, τα οποία το κράτος οφείλει να παρέχει στα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Η υψηλής ποιότητας έρευνα, χρειάζεται υλικοτεχνικό εξοπλισμό και εργαστηριακές εγκαταστάσεις που κάθε μεγάλο πανεπιστημιακό ίδρυμα της υφηλίου διαθέτει. Ενώ, ακόμη, η αποτελεσματική απορρόφηση ιδιωτικών επενδύεων που κατευθύνονται στο πανεπιστήμιο μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο για την ολοκληρωτική αναβάθμιση των ακαδημαϊκών μας ιδρυμάτων.
Αλλά, ενώ στα μεγάλα πανεπιστήμια της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης επικρατεί το χάος, υπάρχουν και πανεπιστημιακά ιδρύματα που δείχνουν ότι υπάρχει θέληση, όρεξη και οι υποδομές για σοβαρό ακαδημαϊκό έργο. Λόγου χάριν, το Πανεπιστήμιο της Κρήτης, έχει καταφέρει να εδραιωθεί στο διεθνές ακαδημαϊκό στερέωμα και να διαγκωνισθεί εφάμιλλα με πανεπιστήμια κολοσσιαίας ακτινοβολίας στην έρευνα αλλά και στη διδασκαλία. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν πρέπει να αποτελεί προνόμιο για ένα μόνο πανεπιστήμιο, αλλά να καταστεί ο φιλόδοξος στόχος για κάθε ακαδημαϊκό ίδρυμα σε κάθε γωνιά της χώρας.
Εν ολίγοις, η Ελλάδα για να αποκτήσει πανεπιστημιακά ιδρύματα διεθνούς απήχησης, πρέπει, πριν απ’ όλα, να υπερκεράσει πεπαλαιωμένες και βλαπτικές για την ίδια μικροκομματικές αντιλήψεις. Αντιλήψεις που προβάλλουν το όργιο ανομίας ως νενομισμένη τάξη και κάνουν ό,τι μπορούν για να ανακόψουν την πρόοδο και να στραγγαλίσουν την καινοτομία. Όσο οι εμμονές των ολίγων δεσπόζουν, τόσο περισσότερο το ελληνικό πανεπιστήμιο βυθίζεται στο έρεβος της μετριότητας.
Κείμενο: Α.Σ.
